گزارش ویژه| ۵ درصد سهم، ۵۰۰ همت نیاز؛ معادله ناتمام صنایع پیشرفته
به گزارش صنایع نو، صنایع پیشرفته تنها پنج درصد از کل صنعت و معدن کشور را در اختیار دارند، اما همین سهم کوچک سالانه حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ همت فروش ایجاد می‌کند. به گفته محسن نادری‌منش، مدیرعامل صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته، این آمار نشان می‌دهد که نقش این صنایع در خلق ارزش افزوده و اقتصاد دانش‌بنیان بسیار پررنگ‌تر از سهم ظاهری آن‌هاست.
فروش بزرگ، سهم کوچک
برآوردها نشان می‌دهد کل ارزش افزوده صنعت و معدن در کشور حدود دو هزار همت است و در این میان، صنایع پیشرفته با سهم پنج درصدی خود حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ همت از فروش را به نام خود ثبت کرده‌اند. این ارقام نشان می‌دهد که هرچند وزن صنایع نو در ساختار سنتی صنعت اندک است، اما اثرگذاری اقتصادی آن‌ها بسیار فراتر از ظاهر ماجراست.
نیاز چندصد همتی برای توسعه
کارشناسان بر این باورند که برای حفظ و توسعه این جایگاه، صنایع پیشرفته به منابع مالی عظیمی نیاز دارند. بر اساس برخی برآوردها، تنها برای تأمین مالی جاری و پروژه‌های توسعه‌ای، این بخش به حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ همت سرمایه تازه نیاز دارد. این فاصله بین ظرفیت موجود و نیاز واقعی، اصلی‌ترین چالش پیش روی فعالان های‌تک محسوب می‌شود.
عمق کم بازار سرمایه و صندوق‌های جسورانه
آمارها نشان می‌دهد مجموع سرمایه صندوق‌های جسورانه و خصوصی فعال در بازار سرمایه تنها حدود ۳۳ هزار میلیارد ریال است؛ رقمی که در مقایسه با نیاز چندصد همتی صنایع پیشرفته تقریباً ناچیز به نظر می‌رسد. این محدودیت موجب شده بخش قابل توجهی از شرکت‌های دانش‌بنیان برای تأمین مالی به منابع بانکی متوسل شوند؛ آن هم با نرخ‌های بهره بالا که ریسک سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نو را بیشتر می‌کند.
اقدامات اولیه و ظرفیت نهادی
با وجود این محدودیت‌ها، نهادهای تخصصی در سال‌های اخیر گام‌هایی در جهت حمایت از صنایع پیشرفته برداشته‌اند. ایجاد صندوق‌های جسورانه مانند «صندوق جسورانه پیشرفت» و تفاهم‌نامه‌های همکاری بین وزارت صمت و صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته و تسهیلات حمایتی بخش های دیگر ذیربط، نمونه‌هایی از تلاش‌ها برای پر کردن این شکاف مالی است. هرچند مقیاس این اقدامات هنوز بسیار کوچک‌تر از نیاز واقعی است، اما می‌تواند آغاز یک روند حمایتی گسترده‌تر باشد.
ضرورت اصلاح سیاست‌های حمایتی
کارشناسان تأکید می‌کنند که حل مشکلات صنایع پیشرفته نیازمند سیاست‌های حمایتی تازه است؛ از جمله ایجاد صندوق‌های تخصصی مقیاس‌پذیر، انتشار اوراق نوآوری، ارائه مشوق‌های مالیاتی برای هزینه‌های تحقیق و توسعه و بیمه کردن ریسک پروژه‌های پایلوت. همچنین دیپلماسی فناوری می‌تواند مسیر جذب سرمایه‌گذاری خارجی با شرط انتقال دانش و فناوری را هموار کند.
صنایع پیشرفته امروز اگرچه سهمی محدود در اقتصاد ایران دارند، اما ارزش‌آفرینی آن‌ها با فروش سالانه ۴۰۰ تا ۵۰۰ همت اثبات شده است. چالش اصلی، شکاف بزرگ تأمین مالی و عمق اندک بازار سرمایه در مقایسه با نیاز این بخش است. اگر سیاست‌های حمایتی و ابزارهای نوین مالی به‌طور جدی در دستور کار قرار گیرد، می‌توان انتظار داشت که سهم پنج درصدی امروز به یکی از موتورهای اصلی رشد اقتصاد دانش‌بنیان فردا بدل شود.
نظرات کاربران
هنوز نظری ثبت نشده است.